Điều gì ảnh hưởng đến giá dầu?

            Nhìn chung, giá dầu được xác định bởi mối quan hệ giữa cung và cầu. Sau đây, chúng ta sẽ xem xét các yếu tố chính ảnh hưởng đến mối quan hệ này và cách chúng ảnh hưởng đến giá dầu.

            Dầu là một mặt hàng, là một trong những nguồn tài nguyên quý giá nhất vì phần lớn ngành công nghiệp trên thế giới phụ thuộc vào dầu mỏ. Tuy nhiên, nó cũng là một trong những mặt hàng dễ biến động vì rất dễ bị ảnh hưởng bởi các sự kiện địa chính trị.

            Hãy liên tưởng với thực tế, nhiều khu vực có trữ lượng dầu dự trữ lớn nhất thế giới đều được tìm thấy ở các khu vực không ổn định trên thế giới, chủ yếu là Trung Đông, Châu Phi và một số khu vực của Nam Mỹ, và rõ ràng là tại sao giá dầu luôn ở trạng thái thay đổi liên tục.

            Chìa khóa để hiểu giá dầu là mối quan hệ giữa cung và cầu. Giá sẽ tăng theo nhu cầu (giả sử cung không đổi) và giảm khi cung tăng (giả sử cầu là tĩnh). Với ý nghĩ đó, chúng ta hãy xem xét các tác động chính của cung và cầu.

Các yếu tố cung ảnh hưởng đến giá dầu:

1. OPEC

• OPEC, tổ chức các nước xuất khẩu Dầu mỏ, bao gồm 14 quốc gia xuất khẩu dầu mỏ. Các nước trong OPEC đã cùng nhau điều tiết giá dầu bằng cách kiểm soát nguồn cung.

•   OPEC đã thực hiện được điều này bởi vì, tuy dầu mỏ là một nguồn tài nguyên hữu hạn, nhưng nhiều quốc gia có thể tiếp cận các mỏ dầu và phương tiện sản xuất của riêng mình. OPEC được thành lập để điều chỉnh sản lượng dầu thông qua hạn ngạch, nhằm đảm bảo các thành viên trong OPEC có thể bán được dầu với giá thành tốt nhất. Vào năm 2018, các nước OPEC đã đồng ý hạn chế sản xuất ở mức khoảng 39 triệu thùng dầu thô mỗi ngày, hơn một phần ba sản lượng dầu thô hàng ngày toàn cầu.

• OPEC từng có ảnh hưởng đáng kể đến giá và nguồn cung dầu. Điều này đã được chứng minh vào năm 1973, khi cái gọi là ‘khủng hoảng dầu mỏ’ chứng kiến ​​giá dầu thô toàn cầu tăng gần gấp 4 lần do OPEC hạn chế nguồn cung cho một số quốc gia. Tuy nhiên, gần đây, OPEC đã cảnh báo rằng thị trường dầu mỏ có thể hướng tới thặng dư do sự mở rộng của ngành công nghiệp khai thác dầu mỏ của Mỹ. Sự mở rộng này đã khiến tầm ảnh hưởng của OPEC giảm sút trong khoảng một thập kỷ trở lại đây.

• Danh sách các thành viên trong OPEC

• Nga hiện đang làm việc với OPEC với tư cách không phải là thành viên. Nga đã nhiều lần đồng ý hạn chế sản lượng trong những năm gần đây, gần đây nhất là khoảng 228.000 thùng mỗi ngày vào tháng 12 năm 2018.

2. Các nước sản xuất dầu ngoài OPEC

• Ngoài OPEC, các quốc gia sản xuất dầu lớn nhất thế giới là Mỹ, Canada và Trung Quốc. Xét về các quốc gia sản xuất dầu đơn lẻ, Mỹ là nước dẫn đầu thế giới với 13 triệu thùng / ngày được sản xuất vào năm 2017.

• Ngoài ra còn có OECD, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế, với các thành viên sản xuất khoảng 24 triệu thùng mỗi ngày. Nhìn chung, các quốc gia ngoài OPEC sản xuất khoảng 53 triệu thùng dầu thô mỗi ngày.

• Các yếu tố ngoại sinh

            Những sự kiện mà kinh tế học không thể giải thích hoặc kiểm soát, chẳng hạn như thiên tai, chiến tranh và bất ổn địa chính trị đều có thể tác động đến giá dầu. Ví dụ, khi cơn bão Katrina đổ bộ vào bờ biển phía đông của Mỹ vào năm 2005, nó đã làm hỏng các đường cung cấp dầu quan trọng, gây ra cuộc khủng hoảng dầu ở Mỹ. Kết quả là, từ ngày 29 tháng 8 đến ngày 5 tháng 9 năm 2005, giá nhiên liệu đã tăng hơn nửa đô la ở một số vùng của đất nước. Điều này sau đó càng trở nên trầm trọng hơn khi một phương tiện truyền thông nói rằng nguồn cung cấp nhiên liệu sẽ sớm cạn kiệt, dẫn đến những người xếp hàng dài tại các trạm xăng dầu để đổ đầy bình. Tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng đến mức Tổng thống George W. Bush đã giải phóng 30 triệu gallon nhiên liệu từ kho dự trữ chiến lược của Mỹ nhằm ngăn giá nhiên liệu leo ​​thang hơn nữa.

3. Các yếu tố nhu cầu ảnh hưởng đến giá dầu

• Kết quả kinh tế toàn cầu

            Các tác động chính đến nhu cầu dầu là Hoa Kỳ, Châu Âu và Trung Quốc. Ba quốc gia này tiêu thụ khoảng 45 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Do đó, sức mạnh nền kinh tế của các quốc gia này – kết quả hoạt động kinh tế toàn cầu có thể ảnh hưởng đáng kể đến giá dầu.

            Ví dụ, cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 đã dẫn đến sự suy thoái trong ngành công nghiệp, từ đó làm giảm nhu cầu về dầu mỏ, giá dầu thô Brent đã giảm hơn 100 USD trong khoảng thời gian 5 tháng.

            Tuy nhiên, khi ngành công nghiệp phục hồi, giá dầu sẽ bắt đầu phục hồi. Ví dụ, giá dầu đã quay trở lại mức trên 100 USD / thùng sau 3 năm kể từ cuộc khủng hoảng kinh tế năm 2008. Từ đó, giá dầu duy trì trên 85 USD cho đến tháng 8 năm 2014. Hiện tại, thế giới tiêu thụ khoảng 98 triệu thùng dầu thô mỗi ngày. Có những suy đoán về việc liệu nhu cầu về dầu có duy trì ở mức cao như thế này trong những năm tới hay không, một phần là do sự phát triển của các nguồn năng lượng tái tạo, nguồn năng lượng thay thế.

• Nguồn năng lượng thay thế

            Việc nâng cao nhận thức về lợi ích của các nguồn năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời và gió có thể làm giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ của thế giới. Cam kết của các chính phủ về việc cấm sản xuất ô tô chạy bằng xăng và động cơ diesel mới trong những năm tới.

            Điều này có thể khiến giá dầu giảm do nguồn cung có thể vẫn ở mức cao. Tuy nhiên, trong trường hợp nhu cầu giảm, nhiều khả năng OPEC và các khu vực sản xuất dầu khác trên thế giới sẽ giảm nguồn cung để giữ giá ở mức có lợi.

            EU đã tự đặt mục tiêu có các nguồn năng lượng tái tạo chiếm 20% năng lượng tiêu thụ trên lục địa vào năm 2020 và các quốc gia như Đan Mạch đang đặt mục tiêu hoàn toàn không sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050.

            Các nhà giao dịch kinh doanh trên thị trường dầu mỏ nên theo dõi sự phát triển và ngày càng phổ biến của các nguồn năng lượng thay thế để đảm bảo rằng họ đang thực hiện các giao dịch phù hợp với xu hướng của ngành.

• Sức mạnh của đồng đô la Mỹ

            Sau hội nghị Bretton Woods vào năm 1944, đồng đô la Mỹ được cố định với giá vàng và mọi loại tiền tệ khác đều được cố định với đồng đô la. Do đó, đồng đô la trở thành tiền tệ dự trữ của thế giới, và dầu được mua và bán bằng đô la Mỹ. Ngay cả khi Hoa Kỳ loại bỏ chế độ bản vị vàng vào năm 1971, dầu vẫn được đổi bằng đô la Mỹ. Điều này có nghĩa là giá trị của đồng đô la có tác động lớn đến giá dầu. Ví dụ, nếu đồng đô la trở nên mạnh hơn, giá dầu sẽ có xu hướng giảm – ít nhất là trên danh nghĩa – với giả định rằng tất cả các yếu tố khác không đổi. Ngược lại, nếu đồng đô la yếu thì giá dầu thô sẽ có xu hướng tăng.

• Đầu cơ thị trường

            Giá dầu được thiết lập trên thị trường kỳ hạn, có nghĩa là sự suy đoán của thị trường về các sự kiện trong tương lai có thể ảnh hưởng đến giá dầu. Ví dụ, nếu Trung Quốc chọn xây dựng nhiều nhà máy điện hạt nhân hơn, nhu cầu về dầu có thể giảm đáng kể.

            Mặt khác, việc phổ biến fracking ( kỹ thuật khai thác mỏ bằng cách dùng áp suất chất lỏng để làm nứt các tầng đá trong lòng đất) trên toàn cầu có thể khiến nguồn cung dầu tăng thêm và gia tăng đầu cơ trên thị trường dầu mỏ.

• Cách giao dịch dầu mỏ

            Việc giao dịch dầu đòi hỏi một nhà giao dịch phải theo dõi tất cả các yếu tố đã được liệt kê. Vì vậy, nếu bạn quan tâm đến việc suy đoán về giá dầu, bạn nên chú ý đến các yếu tố bao gồm các cuộc họp của OPEC và tin tức xung quanh sự sụt giảm có thể xảy ra trong nguồn cung dầu toàn cầu, chẳng hạn như bất kỳ luật nào có thể tác động đến ngành khai thác mỏ hoặc tăng cường lĩnh vực năng lượng tái tạo.

            Hãy nhớ rằng, dầu mỏ được cho là một trong những thị trường biến động mạnh nhất trên thế giới. Giá của nó gắn liền nhiều với chính trị và các quyết định của các nhà lãnh đạo và chính phủ trên thế giới.